* ਚੌ: ਦੇਵੀ ਲਾਲ ਟਰੱਸਟ ਦਾ ਬਿਰਧ ਆਸ਼ਰਮ ਬਾਦਲ ਬੇਸਹਾਰਾ ਬਜ਼ੁਰਗਾਂ ਨੂੰ ਦੇ ਰਿਹਾ ਵੀ.ਆਈ.ਪੀ ਆਸਰਾ
ਇਕਬਾਲ ਸਿੰਘ ਸ਼ਾਂਤ
ਲੰਬੀ: ਮਾੜੀਆਂ ਫੈਸ਼ਨਪ੍ਰਸਤ ਸਮਾਜਕ ਅਲਾਮਤਾਂ ਦੇ ਵਲੇਵਿਆਂ ਨੇ ਕਿਸਮਤ ਦੀ ਕਿਤਾਬ ’ਚ ਅਣਗੌਲੇ ਬਦਕਿਸਮਤ ਬੁਢਾਪੇ ਵਿਚੋਂ ਪਰਿਵਾਰਕ ਤੰਦਾਂ ਵਾਲਾ ਸੁੱਖ ਖੋਹ ਲਿਆ ਹੈ। ਬਲਦ ਬਣ ਕੇ ਸਾਰੀ ਘਰ-ਪਰਿਵਾਰ ਦਾ ਭਾਰ ਢੋਹੰਦੇ ਵਾਲੇ ਬਹੁਤੇ ਬੁਜ਼ਰਗਾਂ ਲਈ ਹੁਣ ਬਿਰਧ ਆਸ਼ਰਮਾਂ ਦੀ ਦਹਿਲੀਜ਼ ਆਖ਼ਰੀ ਸਹਾਰਾ ਬਣ ਰਹੀ ਹੈ। ਬੁਢਾਪੇ ਦਾ ਸੰਤਾਪ ਸਿਰਫ਼ ਢਿੱਡੋਂ ਜੰਮੇ ਅਤੇ ਹੱਥੀਂ ਪਾਲੇ-ਪੋਸਿਆਂ ਤੋਂ ਪੀੜਤ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਖੁਦਗਰਜ਼ ਅਤੇ ਸਫ਼ੈਦ ਹੋਏ ਖੂਨ ਦੇ ਇਲਾਕੇ ਆਰਥਿਕ ਤੰਗੀ ਅਤੇ ਇਕਲਾਪਾ ਵੀ ਵੱਡੀ ਉਮਰ ’ਤੇ ਬੋਝ ਬਣ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਅਜਿਹੇ ਸਮਾਜਕ ਹਾਸ਼ੀਏ ’ਤੇ ਖੜ੍ਹੇ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਬਜ਼ੁਰਗਾਂ ਲਈ ਚੌਧਰੀ ਦੇਵੀ ਮੈਮੋਰੀਅਲ ਟਰੱਸਟ ਦਾ ਬਹੁਪੱਖੀ ਬਿਰਧ ਆਸ਼ਰਮ ਪਿੰਡ ਬਾਦਲ ਰੱਬ ਜਿਹਾ ਸਹਾਰਾ ਬਣ ਕੇ ਉੱਭਰਿਆ ਹੈ। ਮੌਜੂਦਾ ਸਮੇਂ ’ਚ ਇੱਥੇ ਰਹਿੰਦੇ ਕੁੱਲ 9 ਬਜ਼ੁਰਗਾਂ ’ਚ 7 ਪੁਰਸ਼ ਅਤੇ ਦੋ ਅੌਰਤਾਂ ਹਨ।
![](https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEi08hMYiPG5nq8Dk7VJn7PzJ4Eq4q_5gB-2WNCLC08wS2m0GUZFHO44A8l4EQsvMFjw2HA1uQSipM2FFA0yZZVKCC-UAtlqhDXtoClUx0Cd1YsPndznporzu_zT_aAowTJi2IJLpAbOpOs/s400/Birdh+01.jpg)
ਸ੍ਰੀ ਮੁਕਤਸਰ ਸਾਹਿਬ ਸ਼ਹਿਰ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ 80 ਸਾਲਾ ਬਜ਼ੁਰਗ ਦਰਸ਼ਨਾ ਦੇਵੀ ਕਦੇ ਸਰਦੇ-ਪੁੱਜਦੇ ਪਰਿਵਾਰ ਦੀ ਮਾਲਕਣ ਸੀ। ਉਸਦੇ ਪਤੀ ਦਾ ਸਪੈਲਰ ਅਤੇ ਚੱਕੀ ਦਾ ਕਾਰੋਬਾਰ ਸੀ। ਸਮੇਂ ਨੇ ਅਜਿਹਾ ਚੱਕਰ ਚਲਾਇਆ ਕਿ ਧੀਆਂ ਅਤੇ ਇੱਕ ਪੁੱਤ ਦੀ ਮਾਂ ਨੂੰ ਬਿਰਧ ਆਸ਼ਰਮ ’ਚ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਗੁਜਾਰਨੀ ਪੈ ਰਹੀ। ਉਸਨੇ ਆਖਿਆ ਕਿ ਪੁੱਤਰ ਨਸ਼ਿਆਂ ਦੇ ਕਲਾਵੇ ’ਚ ਫਸ ਗਿਆ। ਕਾਰੋਬਾਰ ਖ਼ਤਮ ਹੋ ਗਿਆ। ਨੂੰਹ ਪੁੱਤਰ ਨੂੰ ਛੱਡ ਕੇ ਚਲੀ ਗਈ। ਹੁਣ ਗਰੀਬੀ ’ਚ ਇਧਰ-ਉੱਧਰ ਭਟਕ ਸਮਾਂ ਗੁਜਾਰ ਰਿਹਾ ਪੁੱਤਰ ਮਹੀਨਾ-ਮੱਸਿਆ ਮਾਂ ਕੋਲ ਆਉਂਦਾ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ।
ਜਵਾਨੀ ’ਚ ਵਿਦੇਸ਼ਾਂ ’ਚ ਹੱਡ ਭੰਨਵੀ ਮਿਹਨਤ ਕਰਕੇ ਕਮਾਈ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਤਕਨੀਕੀ ਮਕੈਨਿਕ ਹਰਦੇਵ ਸਿੰਘ ਵਾਸੀ ਜਲੰਧਰ ਕੋਲ ਸਭ ਕੁਝ ਹੈ ਪਰ ਉਹ ਇਕਲਾਪਾ ਦੂਰ ਕਰਨ ਲਈ ਬਿਰਧ ਆਸ਼ਰਮ ਬਾਦਲ ਵਿੱਚ ਆ ਗਿਆ। ਪਤਨੀ ਧੀ ਕੋਲ ਟੋਰਾਂਟੋ ਰਹਿੰਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਲੜਕਾ ਆਸਟ੍ਰੇਲੀਆਂ ’ਚ ਵਸਦਾ ਹਨ। ਉਹ ਆਖਦੇ ਹਨ ਕਿ ਘਰੇ ਇਕੱਲਾਪਨ ਖਾਣ ਨੂੰ ਆਉਂਦਾ ਸੀ। ਪਤਨੀ ਬੱਚਿਆਂ ਨਾਲ ਰਹਿ ਕੇ ਖੁਸ਼ ਹੈ। ਪਿਛਲੇ ਤਿੰਨ ਮਹੀਨੇ ਤੋਂ ਇੱਥੇ ਉਹ ਮਾਨਸਿਕ ਤੌਰ ’ਤੇ ਸੌਖਾ ਮਹਿਸੂਸ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ ਅਤੇ ਖੁਦ ਨੂੰ ਵਿਅਸਤ ਰੱਖਦਾ ਹੈ।
ਮਾਨਸਾ ਨਾਲ ਸੰਬਧਤ 52 ਸਾਲਾ ਪ੍ਰਵੀਨ ਰਾਣੀ, ਚਾਰ ਭਰਾਵਾਂ ਦੀ ਭੈਣ ਪਿਛਲੇ ਦਹਾਕੇ ਤੋਂ ਬਿਰਧ ਆਰਸ਼ਮ ’ਚ ਜੀਵਨ ਗੁਜਾਰ ਰਹੀ ਹੈ। ਬਿਮਾਰ ਰਹਿਣ ਕਰਕੇ ਉਸਦੀ ਸ਼ਾਦੀ ਨਹੀਂ ਹੋ ਸਕੀ। ਉਹ ਚੰਗੇ ਵਸਦੇ ਰਸਦੇ ਪਰਿਵਾਰ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਹੈ। ਪਰ ਪਰਿਵਾਰਕ ਤੰਦਾਂ ਵੱਲੋਂ ਉਸਦਾ ਬੋਝਾ ਨਾ ਝੱਲਣ ਕਰਕੇ ਹੁਣ ਬਿਰਧ ਆਸ਼ਰਮ ਉਸਦਾ ਘਰ-ਪਰਿਵਾਰ ਹੈ ਅਤੇ ਨਾਲ ਰਹਿੰਦੇ ਬਜ਼ੁਰਗ ਉਸਦੇ ਭੈਣ-ਭਰਾ। ਉਂਝ ਪ੍ਰਵੀਣ ਰਾਣੀ ਦੇ ਅਮੀਰ ਭਰਾ ਸਾਲ ਛਿਮਾਹੀ ਕਾਫ਼ੀ ਸਮਾਨ ਅਤੇ ਕੱਪੜੇ ਵਗੈਰਾ ਲੈ ਕੇ ਮਿਲਣ ਆਉਂਦੇ ਹਨ।
ਆਜ਼ਾਦੀ ਘੁਲਾਟੀਏ ਦਾ 72 ਸਾਲਾ ਪੁੱਤਰ ਭੁਪਿੰਦਰ ਸਿੰਘ (ਅੰਬਾਲਾ) ਕਦੇ ਮਾਰਕਫੱੈਡ ’ਚ ਕੱਚਾ ਮੁਲਾਜਮ ਹੁੰਦਾ ਸੀ। ਗਰੀਬੀ ਕਰਕੇ ਵਿਆਹ ਨਾ ਹੋਣ ਕਾਰਨ ਵਧਦੀ ਉਮਰੇ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਬੇਜਾਰ ਹੋ ਗਈ। ਅੱਧਰੰਗ ਹੋਣ ਅਤੇ ਅੱਖਾਂ ਦੀ ਰੌਸ਼ਨੀ ਜਾਣ ਨਾਲ ਉਸਦਾ ਬੁਢਾਪਾ ਦਿੱਕਤਾਂ ਦਾ ਸ਼ਿਕਾਰ ਹੋ ਗਿਆ। ਉਸਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਸਮਾਜ ’ਚ ਸੌ ਫ਼ੀਸਦੀ ਬੱਚੇ ਗਲਤ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੇ। ਕਾਫ਼ੀ ਹੱਦ ਤੱਕ ਬਜ਼ੁਰਗਾਂ ਦਾ ਸੁਭਾਅ ਵੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਬੱਚਿਆਂ ਨਾਲ ਦੂਰੀਆਂ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣਦਾ ਹੈ। ਪਿੰਡ ਮਾਨ ਦੇ ਜੋਗਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਲਈ ਆਪਣੀ 30 ਏਕੜ ਜ਼ਮੀਨ ਆਪਣੇ ਪੁੱਤ ਅਤੇ ਨੂੰਹ ਦੇ ਨਾਂਅ ਕਰਵਾਉਣੀ ਮਹਿੰਗੀ ਪੈ ਗਈ। ਉਸਨੂੰ ਘਰੋਂ ਕੱਢ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ। ਉਹ ਪੰਜ-ਛੇ ਸਾਲਾਂ ਤੋਂ ਬਿਰਧ ਆਸ਼ਰਮ ’ਚ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ। ਉਸਦੇ ਅਨੁਸਾਰ ਪੁੱਤਾਂ ਨਾਲੋਂ ਧੀਆਂ ਬੁਢਾਪੇ ’ਚ ਮਾਪਿਆਂ ਦਾ ਵੱਧ ਸਹਾਰਾ ਬਣਦੀਆਂ ਹਨ।
ਬੀਦੋਵਾਲੀ ਦਾ 71 ਸਾਲਾ ਬਜ਼ੁਰਗ ਕੌਰ ਸਿੰਘ ਦੇ ਜ਼ਿਕਰ ਵਗੈਰ ਇਹ ਲੇਖ ਅਧੂਰਾ ਰਹੇਗਾ। 13 ਸਾਲ ਤੋਂ ਇੱਥੇ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ। ਉਸਦੇ ਘਰ ’ਚ ਪਤਨੀ, ਪੁੱਤਰ-ਨੂੰਹ ਅਤੇ ਪੋਤੇ-ਪੋਤੀਆਂ ਹਨ। ਕੌਰ ਸਿੰਘ ਦਾ ਕਈ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਦੀ ਮਾਰ ਹੇਠਲਾ ਸਰੀਰ ਜਿੱਥੇ ਬਿਰਧ ਆਸ਼ਰਮ ਦੇ ਪ੍ਰਬੰਧਕਾਂ ਨੂੰ ਨਿੱਤ ਭਾਜੜ ਪਾਈ ਰੱਖਦਾ ਹੈ। ਇੱਥੇ ਕੌਰ ਸਿੰਘ ਇਕਲੌਤਾ ਅਜਿਹਾ ਸ਼ਖਸ ਹੈ, ਜੋ ਪਿੰਡ ਬਾਦਲ ਦੇ ਚੱਪੇ-ਚੱਪੇ ਤੋਂ ਵਾਕਫ਼ ਹੈ। ਸਾਰਾ ਪਿੰਡ ਕੌਰ ਸਿੰਘ ਦੇ ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਬੋਲਣ ਦੇ ਰੌਣਕੀ ਸੁਭਾਅ ਤੋਂ ਜਾਣੂ ਹੈ। ਉਹ ਪਲ ’ਚ ਬਿਮਾਰ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਥੋੜ੍ਹੀ ਦੇਰ ਬਾਅਦ ਪਤਾ ਨਹੀ ਸਾਇਕਲ ’ਤੇ ਕਿਹੜੇ ਗਲੀ ਚੌਰਾਹੇ ’ਤੇ ਬਾਦਲ ਪਿੰਡ ਦੀ ਫੇਰੀ ਲਾਉਂਦਾ ਟੱਕਰ ਜਾਵੇ। ਉਸਤੋਂ ਜ਼ਮੀਨ ਲੈ ਕੇ ਘਰੋਂ ਕੱਢਣ ਲਈ ਨੂੰਹ-ਪੁੱਤ ਅਤੇ ਪਤਨੀ ’ਤੇ ਗੁੱਸਾ ਕੱਢਦਾ ਹੈ। ਕੌਰ ਸਿੰਘ ਨੂੰ ਮਿਲਣ ਪੁੱਜੀਆਂ ਉਸ ਦੀਆਂ ਦੋਵੇਂ ਭੈਣਾਂ ਵੀ ਭਰਾ ਦੀ ਹਾਲਤ ’ਤੇ ਹੰਝੂ ਵਹਾ ਰਹੀਆਂ ਸਨ।
ਬਿਰਧ ਆਸ਼ਰਮ ਦੇ ਇੰਚਾਰਜ਼ ਪ੍ਰਿੰਸੀਪਲ ਡਾ. ਆਨੰਦ ਪਾਲ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਸੀ ਕਿ ਬਿਰਧ ਆਸ਼ਰਮ ’ਚ ਬਜ਼ੁਰਗਾਂ ਦੀ ਮੁਫ਼ਤ ਸਾਂਭ-ਸੰਭਾਲ ’ਤੇ ਕਰੀਬ ਢਾਈ ਲੱਖ ਰੁਪਏ ਪ੍ਰਤੀ ਮਹੀਨਾ ਖਰਚਾ ਆਉਂਦਾ ਹੈ। ਸਮੁੱਚਾ ਆਰਥਿਕ ਵਹਿਣ ਚੌਧਰੀ ਦੇਵੀ ਲਾਲ ਮੈਮੋਰੀਅਲ ਟਰੱਸਟ ਦੇ ਮੁਖੀ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਸਿੰਘ ਬਾਦਲ ਦੇ ਪੱਧਰ ’ਤੇ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਬਿਰਧ ਆਸ਼ਰਮ ਨੌਂ ਬੱਚਿਆਂ ਦੀ ਪੜ੍ਹਾਈ ਲਿਖਾਈ ਦੀ ਖਰਚਾ ਝੱਲਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ ਪਹਿਲਾਂ ਇੱਥੇ ਰਹਿੰਦੇ ਸਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਹਰ ਹਫ਼ਤੇ ਦੋ ਡਾਕਟਰ ਮੁਫ਼ਤ ਸੇਵਾਵਾਂ ਵਜੋਂ ਬਜ਼ੁਰਗਾਂ ਦੀ ਜਾਂਚ ਲਈ ਆਉਂਦੇ ਹਨ। ਜਦੋਂਕਿ ਇੱਕ ਮੈਡੀਕਲ ਪ੍ਰੈਕਟੀਸ਼ਨਰ ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਸ਼ਾਮ ਨੂੰ ਜਾਂਚ ਲਈ ਪੁੱਜਦਾ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਬਿਰਧ ਆਸ਼ਰਾਮ ’ਚ ਰਹਿੰਦੇ ਬਜ਼ੁਰਗਾਂ ਦਾ ਇਲਾਜ਼ ਉੱਚ ਪੱਧਰੀ ਹਸਪਤਾਲਾ ’ਚ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।
ਚੌ: ਦੇਵੀ ਲਾਲ ਟਰੱਸਟ ਦੇ ਮੁਖੀ ਅਤੇ ਸਾਬਕਾ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਸਿੰਘ ਬਾਦਲ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਬਿਰਧ ਆਸ਼ਰਮ ਸਮਾਜ ਦੇ ਨਿਘਰਦੇ ਮਾਹੌਲ ਕਾਰਨ ਬਜ਼ੁਰਗਾਂ ਦਾ ਮਾਣ-ਸਤਿਕਾਰ ਬਰਕਰਾਰ ਰੱਖਣ ਲਈ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਨਵੀਂ ਪੀੜ੍ਹੀਂ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਬੁਜ਼ਰਗ ਮਾਪਿਆਂ ਦੀ ਸਾਂਭ-ਸੰਭਾਲ ਬੱਚਿਆਂ ਵਾਂਗ ਕਰਨੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ। ਮਾਪਿਆਂ ਦੀ ਸਾਂਭ-ਸੰਭਾਲ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਧਰਮ ਅਤੇ ਸੇਵਾ ਹੈ। ਬਿਰਧ ਆਸ਼ਰਮ ਸਮਾਜ ਦੀ ਜ਼ਰੂਰਤ ਨਹੀਂ ਬਲਕਿ ਦੁਖਾਂਤ ਹੈ।
No comments:
Post a Comment