ਮੁੱਦਿਆਂ ਦਾ ਪੱਟਿਆ ਪੰਜਾਬ

ਪੰਜ ਦਰਿਆਵਾਂ ਦੀ ਧਰਤੀ ਪੰਜਾਬ ਜਿਹੜਾ ਕਦੇ ਦੇਸ਼ ਦਾ ਅੰਨਦਾਤਾ, ਸੂਰਵੀਰਾਂ ਦੀ ਧਰਤੀ, ਗੁਰੂ ਪੀਰਾਂ ਦੀ ਕਰਮਭੂਮਿ ਅਤੇ ਹੋਰ ਅਨੇਕਾਂ ਉਪਨਾਵਾਂ ਵਜੋਂ ਵੀ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਸੀ ਪਰ ਲਗਭਗ ਅੱਧੀ ਸਦੀ ਤੋਂ ਦੇਸ਼ ਦਾ ਇਹ ਸਿਰਮੌਰ ਸੂਬਾ ਸਿਆਸਦਤਾਨਾਂ ਦੇ ਮੁੱਦਿਆਂ ਦੇ ਫਰੇਬੀ ਜਾਲ ਵਿਚ ਅਜਿਹਾ ਫਸਿਆ ਹੈ ਕਿ ਪੰਜਾਬ ਦੀ ਜਨਤਾ ਦੀ ਹਾਲਤ ਮਹਿਜ ਕਠਪੁਤਲੀ ਵਾਂਗ ਬਣ ਕੇ ਰਹਿ ਗਈ ਹੈ। ਜਿਸਦਾ ਵਜੂਦ ਤੇ ਅਧਿਕਾਰ ਸਿਰਫ਼ ਵੋਟਾਂ ਪਾਉਣ ਤੱਕ ਹੀ ਸੀਮਤ ਹੈ। ਭਾਵੇਂ ਕਿਸੇ ਵੀ ਸਿਆਸੀ ਪਾਰਟੀ ਕੋਲ ਲੋਕਾਂ ਹਿੱਤ ਲਈ ਕੋਈ ਮਜ਼ਬੂਤ ਏਜੰਡਾ ਨਹੀਂ। ਪਰ ਫ਼ਿਰ ਇਨ੍ਹਾਂ ਕੋਲ ਲੋਕ ਲੁਭਾਉਣੇ ਮੁੱਦਿਆਂ ਦੀ ਭਰਮਾਰ ਹੈ।
            ਪਿਛਲੇ ਕਈ ਦਹਾਕਿਆਂ ਤੋਂ ਸਿਆਸਤ ਢਾਂਚਾ ਸੂਬੇ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਕਦੇ ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ ਪੰਜਾਬ ਨੂੰ ਦਿਵਾਉਣ, ਪੰਜਾਬੀ ਸੂਬਾ, ਸਤਲੁੱਜ ਯਮੁਨਾ ਦਾ ਪਾਣੀ, ਮੁਫ਼ਤ ਬਿਜਲੀ ਪਾਣੀ, ਸਸਤਾ ਆਟਾ ਦਾਲ ਅਤੇ ਬੇਰੁਜ਼ਗਾਰਾਂ ਨੂੰ ਨੌਕਰੀਆਂ ਤੇ ਪਤਾ ਨਹੀਂ ਕੀ.. ਕੀ..? ਮੁੱਦਿਆਂ ਦੇ ਮਿੱਠੇ ਪਰ ਫੋਕੇ ਵਾਅਦਿਆਂ ਰਾਹੀਂ ਆਪਣੀਆਂ ਸਿਆਸੀ ਇੱਛਾਪੂਰਤੀਆਂ ਨੂੰ ਨੇਪਰੇ ਚਾੜ੍ਹਦਾ ਰਿਹਾ ਹੈ।
ਪੰਜਾਬ ਨੂੰ ਅੱਜ ਤੱਕ ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ ਮਿਲਿਆ ਤੇ ਨਾ ਹੀ ਐਸ.ਵਾਈ.ਐਲ. ਦਾ ਨਿਪਟਾਰਾ ਹੋਇਆ। ਕਦੇ ਅਕਾਲੀ ਪੰਜਾਬੀਆਂ ਨੂੰ ਸਿੱਖੀ ਅਤੇ ਪੰਥ ਦੇ ਭਾਵਨਾਤਮਿਕ ਹਲੂਣੇ ਝੁਟਾ ਕੇ ਮੀਰੀ ਦੇ ਨਾਲ ਪੀਰੀ ਦਾ ਸਿਆਸੀ ਆੰਨਦ ਮਾਣ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਤੇ ਦੂਜੇ ਪਾਸੇ ਕਾਂਗਰਸੀਆਂ ਦੇ ਰੰਗ ਵੀ ਨਿਆਰੇ ਹਨ, ਉਹ ਪਹਿਲਾਂ ਅਕਾਲੀਆਂ ਨੂੰ ਭ੍ਰਿਸ਼ਟਾਚਾਰੀ ਹੋਣ ਦਾ ਮੁੱਦਾ ਭਖਾ ਕੇ ਸੱਤਾ 'ਚ ਆਉਂਦੇ ਹਨ ਤੇ ਫਿਰ ਆਪਣੀਆਂ ਕਰਤੂਤਾਂ ਨਾਲ ਖੁਦ ਭ੍ਰਿਸ਼ਟਾਚਾਰੀ ਅਖਵਾਉਂਦੇ ਹਨ।

             ਅੱਜ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਆਮ ਜਨਤਾ ਦੀ ਫ਼ਿਕਰ ਨਹੀਂ? ਜਦੋਂ ਆਪਣੇ ਸਿਆਸੀ ਤਮਗਿਆਂ 'ਚ ਵਾਧਾ ਕਰਨ ਲਈ ਸਾਡੇ ਲੀਡਰ ਜ਼ਮੀਨ ਹੇਠਾਂ ਗੱਡੀਆਂ ਚਲਾਉਣ ਦੀ ਗੱਲਾਂ ਕਰਦੇ ਹਨ ਤੇ ਕੋਈ ਪੰਜਾਬ ਨੂੰ ਕੈਲੀਫੋਰਨੀਆ ਬਨਾਉਣ ਦੇ ਵਾਅਦੇ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਪਰ ਅੱਜ ਵੀ ਬਹੁਤ ਗਰੀਬਾਂ ਕੋਲ ਖਾਣ ਨੂੰ ਅੰਨ ਨਹੀਂ, ਰਹਿਣ ਨੂੰ ਘਰ ਨਹੀਂ, ਸੌਣ ਨੂੰ ਛੱਤ ਅਤੇ ਪੜ੍ਹਣ ਲਈ ਲੋੜੀਂਦੇ ਹਾਲਾਤ ਨਹੀਂ। ਜੱਟਾਂ ਦੇ ਖੇਤਾਂ 'ਚ ਕਦੇ ਫ਼ਸਲਾਂ ਨੂੰ ਸੁੰਡੀ-ਮਿਲੀਬੱਗ ਪੈ ਜਾਂਦੀ ਤੇ ਕੁਦਰਤੀ ਕਰੋਪੀ ਦੇ ਨਾਲ ਨਾਲ ਸੇਮ ਮਾਰ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਬੇਰੁਜ਼ਗਾਰੀ ਤੋਂ ਪੀੜਤ ਨੌਜਵਾਨ ਨਸ਼ਿਆਂ ਦੇ ਛੇਵੇਂ ਦਰਿਆ ਵਿਚ ਰੁੜ੍ਹ ਰਹੇ ਹਨ। ਆਪਣੀਆਂ ਹੱਕੀ ਮੰਗਾਂ ਲਈ ਸਰਕਾਰ ਦੇ ਪੁਰਾਣੇ ਮੁੱਦਿਆਂ ਤੋਂ ਪੀੜਤ ਕਰਮਚਾਰੀ, ਨੌਜਵਾਨ ਬੈਨਰ ਚੁੱਕੀ ਲੀਡਰਾਂ ਦੇ ਨਵੇਂ ਮੁੱਦਿਆਂ ਦੀ ਬੁੱਕਲ 'ਚੋਂ ਆਪਣਾ ਸੁਨਹਿਰਾ ਭਵਿੱਖ ਉਡੀਕ ਰਹੇ ਹਨ। ਪੰਜਾਬ ਵਿਚ ਰੁਜ਼ਗਾਰ ਵਸੀਲਿਆਂ ਦੀ ਘਾਟ ਤੇ ਡਾਲਰਾਂ ਦੀ ਚਮਕ ਦਮਕ ਤੋਂ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਹੋ ਕੇ ਹਜ਼ਾਰਾਂ ਨੌਜਵਾਨ ਏਜੰਟਾਂ ਦੇ ਧੱਕੇ ਚੜ੍ਹ ਕੇ ਵਿਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿਚ ਖੱਜਲ ਖੁਆਰ ਹੋ ਰਹੇ ਹਨ। ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਮੁਫ਼ਤ ਆਟਾ-ਦਾਲ ਅਤੇ 2-2 ਸੌ ਰੁਪਏ ਦੀਆਂ ਦੀਆਂ ਪੈਨਸ਼ਨਾਂ ਦੇ ਛੋਟੇ ਲਾਲਚਾਂ ਵਿਚ ਉਲਝਾ ਕੇ ਸਿਆਸੀ ਲਾਹਾ ਖੱਟ ਜਾਣਾ ਵੀ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਮੁੱਦਾਪ੍ਰਸਤ ਰਾਜਸੀ ਲੀਡਰਾਂ ਦੇ ਹਿੱਸੇ ਹੀ ਆਉਂਦਾ ਹੈ।
                 ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਸਿਆਸੀ ਲੋਕਾਂ ਕੋਲ ਮੁੱਦੇ ਬਹੁਤ ਹਨ, ਪਰ ਨਹੀਂ ਹੈ ਤਾਂ ਸਿਰਫ਼ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ 'ਹੱਲ'। ਕਦੇ ਇਹ ਪੰਜਾਬੀ ਸੂਬੇ ਦੇ ਲਈ ਕੁੰਡ ਬਣਾ ਕੇ ਬੈਠ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਤੇ ਕਦੇ ਮੋਰਚਿਆਂ ਰਾਹੀਂ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਇੱਕ ਨਵਾਂ ਸੁਪਨਾ ਵਿਖਾ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। 70 ਦੇ ਦਹਾਕੇ ਵਿਚ ਨਿਰੰਕਾਰੀਆਂ ਦਾ ਰੌਲਾ, ਫਿਰ ਅੱਤਵਾਦ ਦਾ ਕਾਲਾ ਦੌਰ, ਭਨਿਆਰੇ ਵਾਲਾ, ਆਸ਼ੂਤੋਸ਼ ਅਤੇ ਪਿੱਛੇ 'ਸਿਰਸੇ ਵਾਲੇ' ਵਿਵਾਦ ਨੇ ਲੋਕਮਨਾਂ ਨੂੰ ਕਾਫ਼ੀ ਭੰਬਲਭੂਸੇ ਪਾਈ ਰੱਖਿਆ ਹੈ। ਪਰ ਵੋਟ ਸ਼ਕਤੀ ਦੀ ਤਾਕਤ ਦੇ ਚੱਲਦੇ ਇਹ ਮੁੱਦੇ ਵੀ ਅੰਦਰੂਨੀ ਸਮਝੌਤਿਆਂ ਦੀ ਬਲੀ ਚੜ੍ਹ ਗਏ। ਜਦਕਿ ਘਾਣ ਹੋਇਆ ਤਾਂ ਸਿੱਖ ਸੋਚ ਦਾ, ਸਿੱਖ ਭਾਵਨਾ ਤੇ ਵਿਚਾਰਧਾਰਾ ਦਾ, ਸ੍ਰੀ ਅਕਾਲ ਤਖ਼ਤ ਸਾਹਿਬ ਦੇ ਹੁਕਮਨਾਮਿਆਂ ਦੀ ਮਰਿਯਾਦਾ ਦਾ। ਪਰ ਕੀ ਲੈਣਾ ਇਨ੍ਹਾਂ ਲੀਡਰਾਂ ਅਤੇ ਅਖੌਤੀ ਸਿੱਖਾਂ ਨੇ ਇਸਦੀ ਸ਼ਾਨਾਮੱਤੀ ਮਰਿਯਾਦਾ ਤੋਂ, ਕਿਉਂਕਿ ਇਹ ਨਿੱਤ ਖੇਡਦੇ ਨੇ ਗੁਰੂ ਮਹਾਰਾਜਾਂ ਦੇ ਵਿਰਸੇ ਨੂੰ ਸੰਭਾਲ ਦੇ ਨਾਂ 'ਤੇ ਪਤਿਤਪੁਣੇ ਦੇ ਨੰਗੇ ਨਾਚ। ਵਿਰੋਧੀਆਂ ਲਈ ਇਹ ਵੀ ਇੱਕ ਮੁੱਦਾ ਹੈ ਪਰ ਇਸ 'ਚ ਸੁਧਾਰ ਲਿਆਉਣ ਦੀ ਇੱਛਾ-ਸ਼ਕਤੀ ਕਿਸੇ ਕੋਲ ਨਹੀਂ।
 ਦੇਸ਼ ਕੌਮ ਲਈ ਇੱਕ ਗੰਭੀਰ ਮੁੱਦਾ ਤਾਂ ਇਹ ਵੀ ਹੈ ਕਿ ਪੜ੍ਹੀ ਲਿਖੀ ਨਵੀਂ ਪੀੜ੍ਹੀ ਸਿਆਸਤ ਤੋਂ ਦੂਰ ਹਟ ਕੇ ਹੋਰ ਕਿੱਤੇ-ਕਾਰੋਬਾਰਾਂ ਨੂੰ ਤਰਜੀਹ ਦੇ ਰਹੀ ਹੈ। ਜਿਸ ਕਰਕੇ ਮਾੜੇ ਤੇ ਮੌਕਾ ਪ੍ਰਸਤ ਲੋਕ ਰਾਜਸੀ ਢਾਂਚੇ 'ਤੇ ਪਰਚੰਮ ਕਾਇਮ ਕਰਦੇ ਜਾ ਹਨ।
               ਮੁੱਦਿਆਂ ਦੇ ਦੌਰ ਵਿਚ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਮਾਰ ਮੱਧ ਵਰਗੀ ਢਾਂਚੇ 'ਤੇ ਪੈ ਰਹੀ ਹੈ ਜਿਹੜਾ ਕਿ ਆਪਣੇ ਤੋਂ ਛੋਟਿਆਂ ਨਾਲ ਚੱਲ ਨਹੀਂ ਸਕਦਾ ਤੇ ਵੱਡਿਆਂ ਨਾਲ ਰਲ ਨਹੀਂ ਸਕਦਾ। ਮਹਿੰਗਾਈ ਨੇ ਢਿੱਡੀਂ ਪੀੜ ਕਰ ਰੱਖੀ ਹੈ। ਛੋਟੇ ਸਨਅਤਕਾਰਾਂ, ਵਪਾਰੀਆਂ, ਦੁਕਾਨਦਾਰਾਂ ਦੇ ਕਾਰ-ਵਿਹਾਰ  ਸਰਕਾਰਾਂ ਦੀ ਸਾਮਰਾਜਵਾਦੀ ਨੀਤੀਆਂ ਕਰਕੇ ਬਹੁਰਾਸ਼ਟਰੀ ਕੰਪਨੀਆਂ ਦੀ ਅਖੌਤੀ ਵਪਾਰੀਕਰਨ ਦੇ ਸੁਧਾਰਾਂ ਦੀ ਮਾਰ ਝੱਲ ਰਹੇ ਹਨ।
ਇਹ ਸੂਬਾ ਬੜਾ ਅਨਮੋਲ ਹੈ ਤੇ ਇੱਥੋਂ ਦੇ ਸਿਆਸੀ ਲੋਕਾਂ ਕੋਲ ਵੀ ਬਹੁਪੱਖੀ ਮੁੱਦਿਆਂ ਦਾ ਭੰਡਾਰ ਹੈ ਤੇ ਪੱਤਰਕਾਰਾਂ ਵਾਂਗ ਖ਼ਬਰਾਂ 'ਚੋਂ ਖ਼ਬਰਾਂ ਕੱਢਣ ਵਾਂਗ ਤੁਰੇ ਜਾਂਦੇ ਮਿੰਟਾਂ ਵਿਚ ਮੁੱਦਾ ਫਿਜਾ 'ਚ ਫੈਲਾ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਜਿਵੇਂ ਗਰਮਪੱਖੀ ਤੇ ਸਿਦਕਵਾਨ ਸੋਚ ਦੇ ਧਾਰਨੀ ਮੰਨੇ ਜਾਂਦੇ ਸਿਮਰਨਜੀਤ ਸਿੰਘ ਮਾਨ ਦਾ ਵੀ ਮੁੱਦਿਆਂ ਨੂੰ ਉਛਾਲਣ ਦਾ ਆਪਣਾ ਇੱਕ ਵੱਖਰਾ ਅੰਦਾਜ਼ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾ ਦਾ ਇਹ ਨਹੀਂ ਪਤਾ ਕਿਸੇ ਵੇਲੇ ਉਹ ਪ੍ਰਵਾਨਤ ਵਿਚਾਰਧਾਰਾ-ਸ਼ਹੀਦੇ-ਆਜਮ ਸ: ਭਗਤ ਸਿੰਘ ਨੂੰ 'ਸ਼ਹੀਦ ਨਹੀਂ' ਕਰਾਰ ਦੇ ਕੇ ਇੱਕ ਨਵਾਂ ਵਿਵਾਦ ਰੂਪੀ ਮੁੱਦਾ ਉਛਾਲ ਦੇਣ, ਤੇ ਕਦੋਂ ਬੇਅੰਤ ਸਿੰਘ ਨੂੰ ਬੁੱਤ 'ਤੇ ਛਿੱਤਰਾਂ ਦਾ ਹਾਰ ਚੜ੍ਹਾ ਦੇਣ। ਪਿਛਲੇ ਦਿਨਾਂ ਤੋਂ ਸੂਬੇ ਵਿਚ 'ਨਿਜਾਮ' ਬਦਲਣ ਦਾ ਇੱਕ ਨਵਾਂ ਮੁੱਦਾ ਵੀ ਕਾਫ਼ੀ ਗਰਮਾਇਆ ਹੋਇਆ ਹੈ।
ਸਰਕਾਰ ਅਤੇ ਚਿੱਟ ਕੱਪੜੀਆਂ ਨੂੰ ਬਹੁਤੀ ਫ਼ਿਕਰ ਹੈ ਤਾਂ ਸਿਰਫ਼ ਨਵੇਂ ਮੁੱਦੇ ਉਛਾਲਣ ਦੀ। ਕਿਉਂਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਭਰੋਸਾ ਹੈ ਕਿ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਘੱਟ ਸੋਚ ਸ਼ਕਤੀ ਤੇ ਨਾਮਾਤਰ ਯਾਦਾਸ਼ਤ ਵਾਲੇ ਅਣਭੋਲ ਅਤੇ ਕੱਦੂਆਂ ਵਰਗੀਆਂ ਰੇੜੂ ਵਿਚਾਰਧਾਰਾ ਦੇ ਗੁਲਾਮ ਵੋਟਰਾਂ 'ਤੇ।
                 ਸਿਆਸੀ ਮੁੱਦਿਆਂ ਦੀ ਦੌੜ ਵਿਚ ਸਮਾਜਿਕ ਮੁੱਦਿਆਂ ਦੀ ਵੀ ਭਰਮਾਰ ਹੈ ਤੇ ਜ਼ਮੀਨਾਂ ਦੇ ਨਸ਼ੇ 'ਚ ਖੁੰਗਲ ਹੋਏ ਕਿਸਾਨ 'ਭਈਆਂ' ਦੇ ਆਸਰੇ ਪੰਜਾਬ 'ਚ ਪੰਜਾਬੀਆਂ ਨੂੰ ਘੱਟ ਗਿਣਤੀ ਬਣਾ ਇੱਕ 'ਭਈਆ ਪੰਜਾਬ' ਹੋਂਦ ਵਿਚ ਲਿਆਉਣ ਲਈ ਉਪਰਾਲੇ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ। ਉਥੇ ਕਿਸਾਨੀ ਦੀ ਮੰਦੀ ਹਾਲਤ ਕਰਕੇ ਖੁਦਕੁਸ਼ੀਆਂ ਦਾ ਸਹਾਰਾ ਲੈ ਕੇ ਬਥੇਰੇ ਕਿਸਾਨ ਆਪਣੇ ਪਿੱਛੇ ਪਰਿਵਾਰਾਂ ਨੂੰ ਅੱਧਵਾਟੇ ਛੱਡ ਰਹੇ ਹਨ। ਇਸਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਮਾਪਿਆਂ ਦੀ ਪੁੱਤਾਂ ਦੀ ਚਾਹ ਵਿਚ ਟੁੱਟ ਰਹੀ ਹੈ ਢਿੱਡਾਂ 'ਚ ਨਿੱਤ ਧੀਆਂ ਦੇ ਸਾਹਾਂ ਦੀ ਡੋਰ।
                ਅੱਜ ਸਮਾਜ ਦੇ ਬਦਲੇ ਰਹੇ ਸਮਾਜਿਕ ਢਾਂਚੇ ਵਿਚ ਜ਼ਰੂਰਤ ਹੈ ਆਪਸੀ ਭਾਈਚਾਰੇ ਦੀ ਬਿਹਤਰੀ ਅਤੇ ਤਰੱਕੀ ਲਈ ਇੱਕ ਸਾਰਥਿਕ ਤੇ ਜਾਗਰੂਕ ਇਨਸਾਨੀ ਸੋਚ ਦੀ। ਕਿਉਂਕਿ ਕਦੋਂ ਤੱਕ ਅਸੀਂ ਝੱਲਾਂਗੇ, ਮੁੱਦਿਆਂ ਦੀ ਮਾਰ।
ਇਕ਼ਬਾਲ ਸਿੰਘ ਸ਼ਾਂਤ

98148-26100/93178-26100

Email : iqbal.shant@gmail.com